Syaikh Abdur Rauf RA lahir di Aceh th 1024 H/1615 M. Nama aslinya adlh Aminuddin Abdur Rauf bin Ali Al-Jawi Al-fansuri As-Singkili. Beliau lahir di sbuah kota kecil dipantai brt sumatra. Ayah beliau yaitu Syaikh Ali Fansuri RA berasal dr kalangan ulama dan keturunan arab yg menikahi seorng wanita stempat dr Fansur(Barus) dn bertmpt tinggal di Singkel.

Ketertarikany pd ilmu pengthuan membw Syaikh Abdur Rauf brangkt ke Timur Tengah utk bljr agama selama 19 thn. Beliau mengunjungi dn bljr di pusat2 pendidikn dn pengjran islam di sepanjang perjalanan haji antra Yaman dn mekah. Kmd beliau bermukim di Mekah utk memperdlm ajaran agama sprti Al Quran, Al Hadits, fiqih, tafsir dn scr khusus mempeljri tasawuf.

Bersama dgn kawany Syaikh Abdullah Arief RA yg lbh dikenal dgn Syaikh Madinah RA di Tapakis, Pariamin, beliau bljr Thariqah Syatariyah pd Syaikh Ahmad Qusasi RA (1581-1661) dn Syaikh Ibrahim Al-Qurani RA, pengganti Syaikh Ahmad Qusasi RA. Beliau kmd memperolh ijazah dr gr thariqah tsb shg berhak mengjrkn Thariqah Syatariyah kpd orng lain. Thariqah ini muncul di India pd abad 15.

Syaikh Abdur Rauf kembli ke Aceh skitar th 1662 M dan stibany dikampungny mengjrkn dn mengembngkn thariqah Syatariyah. As-Singkili dinilai sbg tkh yg cukup berperan dlm mewarnai sejarah tasawuf di indo pd abad 17.

Beliau jg prnah menjbt sbg mufti di kesultanan Aceh pd masa Sultanah (Ratu) Safiatuddin Tajul Alam (1641-1675). Krn kedudukany i2, beliau pun srng di sebut Syaikh Kuala di Aceh. Saat mjm mufti tsb beliau berhasil menghapus ajaran 'salik buta'.

Beliau adlh ulama besar dn tokoh tasawuf dr Aceh yg pertm kali mengmbngkn Thariqah Syatariyah di indo. Murid beliau bnyk dn tdk hny dr Aceh sj melainkn dr berbagai penjuru tnh air. Saat Aceh mjd tmpt persinggahan jamaah haji yg hndk brangkt ke Mekah, tdk sdikit jamaah haji yg kmd bljr agama dn tasawuf.

Ajarany jg berkembng di jawa. Di jawa thariqah syatariyah dikmbngkn olh muridny Syaikh Abdullah Muhyi RA yg dikmbngkn di daerah priangan. Dn berkmbng di cirebon yg kmd lahir karya2 sastra dlm bntk serat suluk yg mengandung ajaran tasawuf wujudiyah ato martabat tujuh.

Pd ms Syaikh Nuruddin Ar Raniri saat Syaikh Abdur Rauf msh di Mekah, suasana keagamaan di Aceh kisruh dn pnuh polemik. Antara satu paham dgn paham yg lain saling menyalahkn, bhkn sdh sampe kafir mengkafirkn. Terlbh lg pengkt wujudiyah ada yg dihkm bunuh, ktb2 dn tulisan Syaikh Hamzah Fansuri RA dn Syaikh Syamsuddin As-Sumaterani RA di bakar.

Syaikh Abdur Rauf baru pulang ktk konflik mereda di ms pemrnthn Sultanah Tajul Alam. Dn kmd ia diberi kepercayaan oleh ratu utk menjd Qadhi Malik Al Adil ato mufti kerajaan yg bertanggng jwb mslh2 keagamaan di Aceh. Dn selma menjbt mufti beliau bnyk menyampaikn pemikran2 mulai dr tulisan dlm ktbny yg dikenal luas sampe skrng seprti fiqih Mir'atut Thulab yg disadurny dr ktb Fathul Wahhab. Dlm bdng tafsir beliau menulis Tarjuman Al-Mustafid, tafsir pertama dl bhs melayu. Dlm bdng tasawuf beliau menulis Umdah Al-Muhtajin, Kifayatul Muhtajin, dn Daqaiq al-Hurf.

Salut ma yg begini . .Krna d lingkungan kita skrg msh bnyak yg bersikap seperti itu . .

3 ktb terakhir mjd rujukan utama dlm kajian thariqah Syatariyah yg disadur olh Syaikh Burhanuddin Ulakan RA. Kmd diwariskn scr turun temurun. Kewibawaan Syaikh Abdur Rauf sbg mufti jg mjd modal bgny utk meredam konflik keagamaan antara phm Wujudiyah dgn Syuhudiyah.

Syaikh dlm meredam konflik tsb adlh melalui berbagai pendekatan. Hal i2 sjln dgn kecenderungn pr ulama abd XVII dn XVIII yg berupy sling mendektkn antara ulama yg berorientasi pd syariat dn tasawuf. Shg konflik antar 2 klmpk tsb mulai berkurang dn saling mendekat sbgmn yg diajarkn Al-Qusyasi RA dn Al-Ghazali RA.

Diskursus (fatwa, tindakan, dn tulisan) tntng rekonsiliasi (berdamai dn penyatuan kmbali) syariat dn tasawuf yg dikmbangkn olh Syaikh As-Singkili dpt diamati dr 3 pilar pemahamn beliau dlm bdng tasawuf, yg kmd mjd tema utama dlm pemikirn murid2 diblakangny termasuk di dlmny Syaikh Burhanuddin Ulakan RA. Ke3 pkk paham tsb adlh Ketuhanan dan hubungan dgn alam, Insan Kamil dan Jalan menuju Tuhan (Thariqah).

Syatariyah sbg tasawuf, dlm perkembangnya di Indo menghadpi 2 kubu tasawuf yg berbeda sbg warisan dr ulama terdahulu yaitu Syaikh Hamzah Fansuri RA, Syaikh Syamsuddin As-Sumaterani RA, dn Syaikh Nuruddin Ar-Raniri RA. Dlm kondisi semcm i2, tasawuf syatariyah mjd penyejuk bg perbedaan tajam antara tasawuf wujudiyah dn tasawuf syuhudiyah.

Pokok2 ajaranya: Pertama, Ketuhanan dn hubngny dgn alam. Mengenai phm Wahdatul Wujud dgn pengrtian bhw Allah dn alam (makhluk) adlh satu kesatuan (immanen). Beliu mengungkpkn wujud yg hakiki hny Allah, sdgkn alam ciptaan-Nya adlh bukti keberadaan Allah dn kekuasaan-Nya. Pd alam yg tampak(zhahir) ini Allah menampakkan diri-Nya(tajalli) scr tdk langsung. Pd m ia, sft2 Tuhan scr langsung menampakan diri bgt semprna (insan kamil) m ia semprna. Beliau menjlskn, sblm Allah mencptkn alam raya atau makhluk dicptkn Nur Muhammad. Dr Nur Muhammad i2 Tuhan mencptkn pola2 dasar (Al-Ayan Ats Tsabithah) yaitu potensi dr sluruh alam raya yg mjd sumber dr pola dsar luar (Al-Ayan Al-kharijiyah) yaitu cptaan dlm bentuk konkritnya.

As-Syingkili menymplkn, meskipun Al-Ayan Al-Kharijiyah mrp emanasi/bukti luar dr wujud mutlak, mrk adlh berbeda dr Tuhan i2 sndiri. Hubngn ke2ny sprti tangan dn bayangan. Meskipn tangan tdk dpt dipisahkn dr bayangany, namun bayangn tdk sm dgn tangan. Sdgkn utk mendptkn hubngn langsung dgn Tuhan, orng mesti melalui kasyf. Akal m ia tdk mgkn bs memahami Tuhan. Mk kasyf satu2ny pintu yg bs dicapai dgn memurnikn tauhid melalui thariqah dn mengmlkn dzikir srta ibdh dgn kaifiyah sndiri.

Ya1 sayyidiy ... Ya1 rosuwlal-looh....